Одредбе Породичног закона изричито забрањују насиље у породици. Тиме је породично-правна заштита од насиља у породици утемељена као право чланова на заштиту од насиља у породици. Законом су регулисане мере породично-правне заштите, услови и посебна правила поступања у судским поступцима који се воде ради заштите од насиља у породици.
Под насиљем се подразумева
„Понашање којим један члан породице угрожава телесни интегритет, душевно здравље или спокојство другог члана породице“.
Карактеристични видови насиља су:
• наношење или покушај наношења телесне повреде,
• изазивање страха претњом убиства или наношења телесне повреде члану породице или њему блиском лицу,
• присиљавање на сексуални однос,
• навођење на сексуални однос или сексуално однос са лицем које није навршило 14.годину живота или немоћним лицем,
• ограничавање слободе кретања или комуницирања са трећим лицима,
• вређање као и свако друго дрско, безобзирнои злонамерно понашање.
Насиље над члановима породице могу имати различит облик, а саме радње извршења насиља, разноврсне.
Облик насиља |
Радње вршења насиља |
Физичко насиље |
Батинање, ударање по глави и телу, чупање косе, повреде тупим и оштрим предметима, шутирање, дављење, бацање на зид или под, наношење опекотина |
Сексуално насиље |
Свака повреда полне слободе и полног морала, сваки вид деградирања и понижавања на сексуалној основи, „класично“ силовање, сваки вид присиљавања на сексуални однос |
Психичко насиље |
Застрашивање, стално критиковање, потцењивање партнера -партнерке, емоционалне претње и оптужбе, емоционално уцењивање, стварање конфузије и несигурности код жртве, посесивно понашање, постављање нереалних и неостваривих очекивања у односу на жртву, вербално злостављање, излагање жртве притиску, испољавање злостављачког ауторитета, непоштовање жртве, злоупотреба поверења, неиспуњавање обећања, емотивна резервисаност, минимизирање, порицање и пребацивање кривице за насиље, изолација, узнемиравање и малтретирање |
Економско насиље |
Насилно одузимање новца и вредних ствари, контролисање зараде и примања, трошење новца искључиво за задовољење сопствених потреба, неиспуњавање обавезе издржавања необезбеђених чланова породице, забрана члану породице да располаже сопственим, односно заједничким приходима, забрана члану породице да се запосли и оствари сопствене приходе, одузимање средстава рада, наметање обавезе сталног подношења детаљних извештаја о трошењу новца, и др. |
Конкретни случајеви насиља у породици су најчешће комплексни јер насилници врше истовремено разноврсне облике насиља према члану/члановима породице. Када пријава, било писмена било усмена, укључујући и разговор телефоном, стигне у центар за социјални рад, процењују се стање, ризици и потребе детета и породице.
Центар за социјални рад je координатор и кључнa институцијa у организовању процеса заштите деце која су жртве насиља, у коме учествују установе и појединци из других система – здравства, образовања, полиције, правосуђа, невладиних организација.
Уколико постоји потреба за заштитом детета од злостављања/занемаривања, центар за социјални рад може:
• применити меру корективног надзора над вршењем родитељског права
• ставити дете под привремену старатељску заштиту, укључујући измештање детета из породице и обезбеђивање смештаја у другу породицу или установу социјалне заштите
Уколико Ви или неко од чланова Ваше породице трпи било који од облика насиља у породици, обратите се Центру за социјални рад .